Έχετε δει ποτέ μέλισσα το χειμώνα; Οι περισσότεροι άνθρωποι πιθανότατα δεν έχουν δει. Χωρίς κουβέρτες, φωτιές ή ρυθμιζόμενους θερμοστάτες, οι μέλισσες πρέπει να κολλήσουν μεταξύ τους αρκετά στενά για να παραμείνουν ζεστές (και ζωντανές) το χειμώνα.
Όταν οι θερμοκρασίες το χειμώνα πέφτουν κάτω από των 10 °C, οι μέλισσες αποσύρονται στις κυψέλες τους και σχηματίζουν ένα χειμερινό σύμπλεγμα (μπάλα) για να ζεσταθούν —κάπως σαν ένα γιγάντιο τρίμηνο πάρτι ύπνου. Αλλά δεν είναι όλα μαξιλαρομαχίες και διασκέδαση. Η μοίρα της κυψέλης εξαρτάται από το πόσο επαρκώς έχει προετοιμαστεί ο πληθυσμός του χειμώνα για το κρύο. Για να επιβιώσει και να κρατηθεί ζεστό, το σμήνος μελισσών πρέπει να έχει έναν ισχυρό πληθυσμό έτοιμων για το χειμώνα μέλισσες, άφθονα αποθέματα μελιού για φαγητό και μια ασφαλή κυψέλη. Ένα επιτυχημένο χειμερινό σμήνος αποτελείται από μια γενιά μελισσών με διαφορετικά φυσιολογικά χαρακτηριστικά από εκείνα του καλοκαιρινού πληθυσμού - μέλισσες που είναι λίγο πιο παχουλές για να διατηρούν τη ζέστη και έχουν μεγαλύτερη διάρκεια ζωής για να διαρκέσουν ολόκληρο το χειμώνα (4-6 μήνες αντί για λίγες μόνο εβδομάδες).
Ο κοινωνικός κόσμος των μελισσών χωρίζεται συνήθως σε τρεις κατηγορίες: εργάτες, κηφήνες και βασίλισσα. Αλλά το χειμώνα οι ανδρικοί κηφήνες πεθαίνουν, αφήνοντας μόνο τις γυναικείες μέλισσες: τις εργάτριες και τη βασίλισσα. Το αποκλειστικά θηλυκό σμήνος μελισσών συνωστίζεται σφιχτά για να σχηματίσει το χειμερινό σύμπλεγμα, με τη βασίλισσα στο πιο ζεστό, κεντρικό τμήμα της ομάδας και τις εργάτριες να έχουν την ευθύνη να διατηρήσουν μια ζέστη που μπορεί να επιβιώσει.
Στο κέντρο της "μπάλας" που σχηματίζουν , οι θερμοκρασίες μπορεί να ανέβουν έως και 32–37 °C, ενώ στο εξωτερικό κομμάτι, η θερμοκρασία κυμαίνεται περίπου στους 10 °C. Για να διατηρήσουν τον εαυτό τους και τη ζέστη, οι μέλισσες σκαρφαλώνουν σε σχηματισμό γύρω από την κυψέλη για να φτάσουν στα αποθέματα μελιού του. Για το μεγαλύτερο μέρος του χειμώνα, το σμήνος παραμένει ανέπαφο, αλλά όταν οι εξωτερικές θερμοκρασίες ανεβαίνουν πάνω από 10 °C, οι μέλισσες θα εγκαταλείψουν την κυψέλη στιγμιαία για να ανακουφιστούν από τα απόβλητα. Σε κλίματα όπου οι θερμοκρασίες σπάνια, έως ποτέ, πέφτουν κάτω από των 10 °C, η αποικία μελισσών συνεχίζει να λειτουργεί όλο το χρόνο.